Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Amerika Birleşik Devletleri’ni ziyaret ediyor.
193 ülkenin hükumet ve devlet liderleriyle birlikte New York kentindeki Birleşmiş Milletler 79’uncu Genel Şurası’na katılacak olan Erdoğan, BM kürsüsünden 14’üncü kere dünyaya seslenecek.
Erdoğan’ın gündeminde İsrail’in yaklaşık bir yıldır katliam gerçekleştirdiği Gazze olacak. Birleşmiş Milletlerin yine şekillendirilmesi gerektiğinin altını çizecek.
İŞ DÜNYASI TEMSİLCİLERİYLE BİR ORTAYA GELECEK
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, ziyareti kapsamında iş dünyası temsilcileriyle de bir ortaya gelmesi bekleniyor. New York’taki toplantıya dünyanın en büyük şirketlerinin üst seviye yöneticileri katılacak. Türkiye’ye yatırım imkanları ve karşılıklı ticaretin artırılması ele alınacak. Son devirde Türkiye-ABD ilgilerinde elde edilen olumlu ivmeyle birlikte, 100 milyar dolarlık ortak ticaret hacmi amacı gündemde olacak.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, başbakanlık misyonunda bulunduğu 2005’te birinci defa BM 60. Genel Kurulu görüşmelerine katıldı.
Erdoğan, Genel Heyetteki hitabında, “Her şeyden evvel kendini yenileyen, daha demokratik ve şeffaf, tüm üyelerin ortak iradesini temsil kabiliyetine sahip, memleketler arası ihtilafların tahlil tabanı olan, dünya barışının teminatı olarak görülen, saygınlığı, tüm üyeleri tarafından yüceltilen, daha etkin ve daha dirayetli bir BM teşkilatı, insanlığın ortak yararınadır” bildirisini verdi.
Erdoğan’ın katıldığı sonraki BM Genel Kurulu ise 2007’deki 62. Genel Heyet görüşmeleri oldu.
Konuşmasında terörle gayret konusuna vurgu yapan Erdoğan, “Dünyanın rastgele bir köşesinde yaşanan terör hareketi hepimizi gaye alan bir insanlık kabahatidir. Hudut tanımayan terörü lanetliyor, terörün acı deneyimini şahsen yaşamış bir ülkenin başbakanı olarak tüm insanlığa yönelik bu tehditle uğraşta dayanışma ve daha faal işbirliği davetini buradan yineliyorum” sözlerini kullandı.
“REFORM TEŞEBBÜSLERİNE TAM DAYANAK VERİYORUZ”
Erdoğan, 2009’da katıldığı BM 64. Genel Konseyinde ise BM’nin yapısının reforme edilmesi gerektiğine dikkati çekti.
Adil ve iştirakçi bir global nizamın kurulması için Birleşmiş Milletlerin aktifliğinin artması gerektiğini lisana getiren Erdoğan, şunları söyledi:
“Temsil kabiliyeti güçlendirilmiş, demokratik, şeffaf, adil ve faal bir Birleşmiş Milletlerin, global barış ve istikrara daha fazla katkı yapacağına inanıyoruz. Birleşmiş Milletler, iklim değişikliği, sürdürülebilir kalkınma, yoksullukla gayret, kadın-erkek eşitliği, insan hakları ve insan onurunun korunması bahislerinde, daha aktif bir kurum haline gelmelidir. Bu hedefe matuf ıslahat teşebbüslerine tam takviye veriyoruz. Lakin Birleşmiş Milletler sistemindeki ıslahatın, Güvenlik Kurulu de ıslahata tabi tutulmadığı surece başarılmış sayılamayacağı muhakkaktır.”
2011’deki BM 66. Genel Heyetinde bölgesel bahisleri pahalandıran Erdoğan, Suriye, Libya, Somali, Filistin’e ait iletiler verdi, Azerbaycan topraklarının yıllardır süren haksız işgalinin sona ermesi gerektiğini kaydetti.
Erdoğan, “Karabağ probleminin bu formda tahlilsiz kalması asla kabul edilemez, memleketler arası problemlere, kangren haline gelmeden tahliller bulunması, hepimizin siyasi ve ahlaki sorumluluğudur” diye konuştu.
“DÜNYA BEŞTEN BÜYÜKTÜR”
Erdoğan, cumhurbaşkanı sıfatıyla birinci sefer 2014 yılındaki BM 69. Genel Konseyine hitap etti.
BM’nin ıslahat gereksinimini “Dünya beşten büyüktür” sözüyle lisana getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Daha fazla gecikmeden, daha fazla mazlum insan, temiz insan hayatını kaybetmeden, global vicdan daha fazla yaralanmadan, Birleşmiş Milletler meselelere yükünü koymalıdır. Altını çizerek söz etmek isterim ki, dünya beşten büyüktür. Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu daimi üyesi 5 ülkenin dünya gerçekleri ile bağdaşmayacak halde Birleşmiş Milletleri etkisiz hale getirmesi, global vicdanın kabul edebileceği bir durum değildir. Tüm alınan kararlar, bakıyorsunuz bir ülkenin iki dudağı ortasındadır. Şayet ‘hayır’ derse hayır, ‘evet’ derse o vakit icraata geçilebiliyor. Filistin’de yalnızca birkaç ay içinde 2 binden fazla temiz insan katledilirken, Birleşmiş Milletler beklenen tahlili üretememiştir. Suriye’de 4 yıldır 200 binden fazla kişi katledilirken, 9 milyona yakın insan yer değiştirirken, Birleşmiş Milletler tekrar tesirli tahliller sunamamıştır.”
FETÖ’YE KARŞI UYARI
Cumhurbaşkanı Erdoğan, FETÖ’nün 15 Temmuz 2016’daki darbe teşebbüsünden yaklaşık 2 ay sonra BM 71. Genel Şurasına katıldı.
Burada dost ülkeleri FETÖ’ye karşı tedbir almaya çağıran ve terörle çaba konusunda kıymetli bildiriler veren Erdoğan, şöyle konuştu:
“Bu darbe teşebbüsü, milletimizin demokrasisine, hükümetine, özgürlüklerine, geleceğine ve anayasal tertibine kahramanca sahip çıkmasıyla bertaraf edildi. Bu bakımdan milletimle iftihar ediyorum. Demokrasisine sahip çıktığı için iftihar ediyorum. 29 gün, gece sabahlara kadar demokrasi nöbetleri tuttukları için iftihar ediyorum. Hain darbe teşebbüsünü canını hiçe sayarak vücudunu tankların önüne siper ederek engelleyen milletimle iftihar ediyorum. Şayet bugün karşınızda bulunuyorsam, milletimizin işte bu mert ve asil duruşu sayesindedir. Unutulmasın ki Türkiye’deki darbe teşebbüsü, birebir vakitte dünya demokrasisine de yapıldı. Milletimiz o gece darbe heveslilerine tarihi bir ders verirken, demokrasiye inanan tüm halklar için de ilham kaynağı oldu. Bu yeni jenerasyon terör örgütü, yalnızca Türkiye’nin değil, varlık gösterdiği 170 ülkenin tamamı için bir ulusal güvenlik tehdididir. Başka bir deyişle, bugün bu Genel Şurada temsil edilen ülkelerin büyük kısmı bu yapılanmanın tehdidi altındadır. Bu örgüt Türkiye’nin ötesinde tüm dünyayı boyunduruğu altına almak üzere derin bir zihni sapkınlık içindedir.”
“DEAŞ’A KARŞI ELDE EDİLEN EN BÜYÜK BAŞARI”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2017’de yapılan BM 72. Genel Konseyi’ndeki konuşmasında ise Suriye ve terörle çaba iletileri öne çıktı.
“Türkiye, Suriye ve Irak’taki istikrarsızlıktan beslenen DEAŞ ve PKK üzere bölgenin en eli kanlı terör örgütleriyle kıyasıya bir gayret içindedir. Bunun yanında ülkemizin legal, demokratik rejimini kanlı bir darbeyle değiştirmeye teşebbüs eden FETÖ terör örgütüyle çabamız de devam ediyor” diyen Erdoğan, Suriye’nin kuzeyinde başlatılan Fırat Kalkanı Operasyonu’nun, bölgenin işgalinden bu yana DEAŞ’a karşı elde edilen en büyük muvaffakiyet olduğunu vurguladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2018’deki BM 73. Genel Şurasında, BM’ye yönelik tenkitlerde bulundu, Filistin sorununu gündeme getirdi.
“Birleşmiş Milletlerin insanlığın barış ve refah beklentilerini karşılamaktan uzaklaştığı da bir gerçektir” tabirini kullanan Erdoğan BM Güvenlik Kurulunun yalnızca veto hakkına sahip 5 üyenin çıkarlarına hizmet eden, dünyanın öbür bölgelerine, yaşanan zulümlere seyirci kalan bir yapıya büründüğünü belirtti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları söyledi:
“Geçmişte Bosna’da, Ruanda’da, Somali’de, yakın tarihte Myanmar’da, hala Filistin’de yapılan katliamlar daima Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun gözü önünde gerçekleşmiştir. Filistinlilere uygulanan zulme ses çıkarmayanların, onlara yapılan yardımları kısma konusundaki uğraşları yalnızca zalimlerin hamasetini artırmaktadır. Tüm dünya ardını dönse bile, Türkiye olarak biz mazlum Filistinlilerin yanında yer almaya, birinci kıblemiz Kudüs’ün tarihi ve hukuksal statüsüne sahip çıkmaya devam edeceğiz.”
AYLAN BEBEĞİN FOTOĞRAFIYLA SESLENDİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2019’daki BM 74. Genel Şurası’nda ise sistemsiz göç meselesini “Aylan bebek” örneğiyle anlattı.
Muğla’nın Bodrum ilçesinde, kıyıya vuran minik vücuduyla sistemsiz göç sıkıntısının sembolü haline gelen Aylan bebeğin fotoğrafını gösteren Erdoğan, “Dünya, canlarını kurtarmak için çıktıkları seyahatleri ya Akdeniz’in karanlık sularında, ya da hudutlara gerilen tel örgülerin önlerinde sonlanan milyonlarca mazlumu maalesef çok çabuk unuttu. Bilhassa işte gördüğünüz üzere Aylan bebeği dünya çok çabuk unuttu. Unutmayın ki, bir gün ola ki tıpkı durum sizlerin de başına gelebilir. Zira Aylan bebekler bir değil binler, milyonlar, bütün bunlara karşı önlemimizi almak durumundayız” biçiminde konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 1947’den bu yana Filistin haritasındaki değişimi anlatan görselle Filistin problemine dikkati çekerek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Ben merak ediyorum, bu İsrail neresidir? Sanki bu İsrail’in toprakları nereleri kapsıyor? 1947’de İsrail neresiydi, bunun akabinde sanki 1949, 1967’de İsrail neresiydi ve şu anda İsrail neresi? Bakınız sene 1947, neredeyse burada İsrail yok üzere, tamamı Filistin. Sene 1947, paylaşım planı var ve Filistin küçülüyor, İsrail büyüyor. Geliyorum 1967’ye 1949’la birlikte, İsrail büyüyor, Filistin küçülüyor. Ve geliyorum bugüne, şimdiki durum şu: Artık adeta Filistin yok, neredeyse tamamına yakını İsrail… İsrail doyuyor mu? Hayır, doymuyor. İsrail artık de kalanını almanın uğraşı içerisinde. Pekala, Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun, Birleşmiş Milletlerin İsrail’le ilgili almış olduğu bu denli kararlar var, bu kararlar uygulamaya geçiyor mu? Hayır, geçmiyor. Pekala, o vakit Birleşmiş Milletler ne işe yarıyor? O vakit bu çatının altında bizler aldığımız kararla etkili olamıyorsak, adalet nerede temerküz edecek? İşte zahmetimiz burada.”
SALGIN NEDENİYLE GÖRÜNTÜ KONFERANS
BM 75. Genel Kurulu, 2020 yılında tüm dünyayı etkileyen COVID-19 salgını nedeniyle görüntü konferans aracılığıyla düzenlendi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, BM Genel Heyetine 10’uncu hitabını görüntü konferans yoluyla gerçekleştirdi.
BM’nin yapısına yönelik tenkitlerini yineleyen Erdoğan, konuşmasında şunları lisana getirdi:
“Birleşmiş Milletler başta olmak üzere çok taraflı örgütlerin ıslahat gereksinimi bulunuyor. Mevcut global düzeneklerin bu krizde ne kadar etkisiz kaldığını gördük. O denli ki Birleşmiş Milletlerin en temel karar alma organı olan Güvenlik Kurulunun salgını gündemine alması haftalar, hatta aylar sürdü. Salgının başlarında ülkelerin kendi hallerine terk edildiği bir görünüm ortaya çıktı. Böylelikle yıllardan beri bu kürsüden ısrarla lisana getirdiğim, ‘Dünya beşten büyüktür’ tezinin haklılığını bir sefer daha görmüş olduk. İnsanlığın yazgısı sonlu sayıdaki ülkenin keyfine bırakılamaz. Memleketler arası örgütlerdeki prestij kaybının önüne geçmek için öncelikle zihniyetimizi, kurumlarımızı ve kurallarımızı gözden geçirmeliyiz.”
SICAKLIK ARTIŞININ NEDEN OLDUĞU AFETLERE DİKKATİ ÇEKTİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2021’de BM 76. Genel Kurulu konuşmasında dünyanın farklı bölgelerindeki sıcaklık artışının neden olduğu afetlere dikkati çekti. Asya ve Avrupa’da seller, Amerika’da kasırgalar, Afrika’da kuraklık, Akdeniz ülkelerinde yangınlar, Grönland’ın doruğunda yağmur, çöllerde kar görülmesi üzere alışık olunmayan hadiseler yaşandığına işaret eden Erdoğan, şöyle konuştu:
“Bu afetler etrafa ve ekosisteme verdiği ziyanlar yanında, insanların can ve mal güvenliğini de tehdit ediyor. Pek çok yerde beşerler, toplu olarak diğer yerlere gitmeye, göç etmeye hazırlanıyor. Halbuki dünya şimdi Suriye ve Afganistan üzere çatışma kaynaklı kriz bölgelerinin yol açtığı mülteci sıkıntısına tahlil bulamadı. Bu türlü bir periyotta kuraklık, besin badiresi, hava olayları üzere bu çeşit sebeplere dayalı yüzlerce milyonluk göçlerle nasıl baş edileceği meçhuldür.”
RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI
Cumhurbaşkanı Erdoğan, BM 77. Genel Konseyi’nde Rusya-Ukrayna Savaşı ile ilgili gelişmelere değinerek, Karadeniz Tahıl Koridoru ve taraflar ortasındaki müzakerelere ait Türkiye’nin çalışmalarını anlattı.
Anlaşma kapsamında tahıl taşıyan bir geminin İstanbul Boğazı’ndaki fotoğrafını gösteren Erdoğan, “Sayın Genel Sekreter ile yürüttüğümüz ağır eforlar sonucunda, Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden dünyaya ulaşmasını temin ettik. Bu gelişmeyi sağlayan İstanbul Mutabakatı’nın ikinci ayı dolarken, sevkiyatın her geçen gün ivme kazanmasını memnuniyetle izliyoruz. Tahıl arzının sürdürülmesinin sağlanmasında kritik ehemmiyete sahip bu mutabakat Birleşmiş Milletlerin son yıllarda imza attığı en büyük başarılardan biridir. Dünyanın dört bir yanında milletlerarası topluluktan medet umanların Birleşmiş Milletlere besledikleri inanç, bu muvaffakiyetle tekrar tazelenmiştir. İstanbul Mutabakatı, taraflar açısından hayati kıymet arz eden problemlerde müzakerelerin sonuç verdiğini de ispatlamıştır” dedi.
“ULUSLARARASI TOPLUMU KKTC’NİN BAĞIMSIZLIĞINI TANIMAYA DAVET EDİYORUZ”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen yıl düzenlenen BM 78. Genel Heyeti’nde da BM’ye yönelik tenkitlerini sürdürdü. Terörle uğraş, İslam düşmanlığı ve ırkçılık üzere hususlarda bildirilerini paylaşan Erdoğan, Rusya-Ukrayna Savaşı, Filistin sıkıntısı, Doğu Akdeniz’deki gelişmelere de değindi.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’yle ilgili de bildiriler veren Erdoğan, “Uluslararası toplumu, KKTC’nin bağımsızlığını tanımaya, bu ülkeyle diplomatik, siyasi ve ekonomik bağlar kurmaya davet ediyoruz” sözleriyle dünya devletlerini KKTC’yi tanımaya çağırdı. Erdoğan, ayrıca “Ada’daki BM Barış Gücü’nden tarafsızlığa riayet bekliyoruz. Prestiji zedelenen bu gücün, Kıbrıs’ta yeni prestij kaybıyla karşı karşıya kalmasını istemeyiz” sözleriyle net iletiler verdi.
Karabağ’ın Azerbaycan toprağı olduğunu söz eden Erdoğan, “Azerbaycan ve Ermenistan ortasındaki görüşme sürecini başından beri destekledik. Lakin Ermenistan’ın, bu tarihi fırsatı gereğince değerlendiremediğini görüyoruz. Ermenistan’ın başta Zengezur Koridoru’nun açılması olmak üzere verdiği sözleri yerine getirmesini bekliyoruz. Artık herkesin kabul ettiği üzere Karabağ, Azerbaycan toprağıdır. Bunun dışında bir statünün dayatılması asla kabul edilmeyecektir” dedi.
14’ÜNCÜ DEFA HİTAP EDECEK
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 24 Eylül’de BM 79. Genel Heyeti’ne 14’üncü defa hitap edecek, konuşmanın ana gündem unsuru İsrail’in Gazze’ye yönelik taarruzları olacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, milletlerarası toplumu İsrail’in taarruzlarına karşı durmaya çağıracak. Erdoğan, tepe kapsamında devlet ve hükümet liderleriyle da görüşmeler gerçekleştirecek.
Her yıl dünya başkanlarını ABD’nin New York kentinde bir ortaya getiren BM Genel Konsey görüşmelerinin 79’uncusu 22 Eylül’de “Geleceğin Zirvesi” ile açılacak.
Yüksek seviyeli hafta olarak bilinen ve önderlerin konuşmalarına mesken sahipliği yapılan oturum ise 24 Eylül’de başlayacak. BM 79. Genel Şurasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın birinci gün, üçüncü sırada kelam alması öngörülüyor.
Genel Heyete 190 ülkeden üst seviye iştirak sağlanması bekleniyor.